Những thành phố thiên đường của người mê sách
Nhiều thủ đô trên thế giới nổi tiếng với những nét văn hóa, du lịch, nghệ thuật độc đáo. Một bộ phận trong số đó giờ đây còn được biết đến với danh xưng “thiên đường” cho người yêu sách.
Đầu năm 2021, người yêu sách ở Đức đón nhận một tin buồn: cụ Helga Weyhe, người bán sách cao tuổi nhất nước, mất ở tuổi 98. Cụ bà được tìm thấy đã qua đời tại nhà riêng, ngay phía trên hiệu sách H. Weyhe của bà.
Theo báo The New York Times, H. Weyhe cũng là một trong những nhà sách lâu đời nhất Đức – thành lập vào năm 1840, được cha bà Weyhe mua lại năm 1871 và trao lại cho bà tiếp quản vào năm 1965. Bà Weyhe đã lèo lái nó qua bao thăng trầm cho tới khi nước Đức thống nhất và đến gần ngày bà trút hơi thở cuối cùng.
Sinh thời, cụ bà Weyhe thường in các câu danh ngôn và bài thơ rồi dán ngoài cửa tiệm cho người qua đường xem. Lần cuối người ta còn nhìn thấy bà khóa cửa hiệu sách và lui về ngôi nhà trên lầu là một ngày mùa đông lạnh giá vào cuối tháng 12-2020.
H. Weyhe chỉ là một trong số những hiệu sách độc đáo nhất ở Đức – quốc gia với nhiều điểm đến cho người mê đọc, chẳng hạn thành phố Mainz, quê hương của ông tổ nghề in Johannes Gutenberg. Thủ đô Berlin vừa được xếp đầu bảng xếp hạng những thủ đô tuyệt vời nhất cho người mê sách, theo nghĩa có tỉ lệ nhà sách, thư viện trên mỗi 1 triệu người cao nhất, do The Knowledge Academy, một công ty đào tạo với quy mô toàn cầu có trụ sở tại Vương quốc Anh, công bố hồi tháng rồi.
không chỉ là không gian sách
Theo The Knowledge Academy, việc Berlin đứng đầu danh sách là một kết quả không hề bất ngờ vì thủ đô nước Đức vốn sản sinh ra nhiều nhà văn kiệt xuất, như nhà thơ – nhà soạn kịch – đạo diễn sân khấu Bertolt Brecht, và là nguồn cảm hứng cho các tác phẩm của những nhà sáng tạo nổi tiếng khác như David Bowie.
Đúng như danh xưng của nó, Berlin hội tụ nhiều hiệu sách cực chất, điển hình là cửa hàng Ocelot – nơi vừa cung cấp đa dạng thể loại sách, vừa là quán cà phê và cũng là địa điểm tổ chức nhiều sự kiện ký tặng, thảo luận văn chương. Ngoài ra, Buchhandlung Buchstabe ở Schleswig-Holstein, Taschen ở Cologne và Hugendubel ở Frankfurt cũng là những hiệu sách thu hút nhiều sự quan tâm.
Ở vị trí thứ 2, Tokyo ghi dấu không chỉ vì có nhiều nhà sách và thư viện mà còn nhờ sở hữu văn hóa bán sách “không giống ai”, theo The Knowledge Academy. Hiếm có một hiệu sách nào chỉ đơn thuần là một hiệu sách ở Nhật Bản bởi chúng còn là nơi trưng bày nghệ thuật, triển lãm văn hóa và đồng thời là quán bar, quán cà phê.
Buenos Aires và Rome cùng chia sẻ vị trí thứ ba. Điểm nhấn nổi bật ở thủ đô của Argentina là El Ateneo Grand Splendid – nơi được công nhận là hiệu sách đẹp nhất thế giới, nằm trong một nhà hát cổ được bảo tồn. Nhưng “thành phố vĩnh cửu” của Ý cũng không kém cạnh với hiệu sách Museo del Louvre – một kho lưu trữ rộng lớn với bộ sưu tập đồ cổ và sách sưu tầm độc đáo.
Madrid chiếm vị trí thứ 5 nhờ điểm số hiệu sách cao và là quê hương của Hội chợ sách quốc tế thường niên Feria del Libro – nơi du khách từ khắp nơi trên thế giới đổ về đây mỗi năm để thưởng thức hơn 300 hoạt động bao gồm đọc sách, hội thảo và ký tặng sách.
Ở vị trí thứ sáu là London, vốn đã nức tiếng với những tên tuổi như Charles Dickens, J.K.Rowling và nhà hát ngoài trời Shakespeare’s Globe cũng như Bảo tàng Sherlock Holmes. The Knowledge Academy nhận định: “Bối cảnh văn học London tạo nguồn cảm hứng dồi dào để tất cả mọi người sáng tạo”.
Tiếp theo là hai thiên đường cho người mê sách ở châu Á: Seoul và Singapore. Các chủ hiệu sách ở thủ đô Hàn Quốc có nhiều cách sáng tạo riêng để thu hút mọi người đến với sách. Chẳng hạn, cửa hàng nổi tiếng trên Instagram Arc.N.Book chào đón những người yêu sách qua lối vào đường hầm kiểu Harry Potter, điểm xuyết với những bốt điện thoại màu đỏ và băng ghế công viên trông giống y hệt không gian trong bộ tiểu thuyết. Singapore lại là cái tên bất ngờ, vì khi nhắc đến văn học, quốc đảo này không phải là cái tên nảy ra đầu tiên trong tâm trí nhiều người. Vậy mà đây lại là thành phố có sức chứa “mọt sách” cao, với những điểm đến như Thư viện Mặt trăng ở khu phố Tàu và cửa hàng sách lớn nhất đảo – Kinokuniya Orchard Road.
Khép lại top 10 là thành phố Mexico và Lima. Thủ đô Mexico được The Knowledge Academy nhận định là “sẽ không làm độc giả thất vọng” với thư viện mang tính biểu tượng Biblioteca Vasconcelos và nhà sách Librería Porrúa – nơi ta có thể vừa đắm chìm trong sách với tầm nhìn tuyệt đẹp ra hồ Chapultepec. Trong khi đó, ở thủ đô của Peru, những nơi như Casatomada Library Café hay hiệu sách Librería El Virrey cổ kính ở Miraflores mang đến cho người yêu sách sự thoải mái (và cả đồ ăn).
Đô thị và sách
Bên cạnh bảng xếp hạng của The Knowledge Academy, Diễn đàn Văn hóa các thành phố thế giới (World Cities Culture Forum) cũng mở rộng thêm danh sách riêng về những thành phố và điểm đến hấp dẫn dành cho người yêu sách với các tiêu chí xếp hạng thú vị.
Thành phố Warsaw của Ba Lan là thành phố có nhiều thư viện công cộng nhất tính theo đầu người. Với 11,5 thư viện trên 100.000 cư dân, Warsaw xếp trên thành phố Nam Kinh ở Trung Quốc (11,2) và Seoul của Hàn Quốc (11).
Theo một thang đo khác, Tokyo mang dấu ấn nổi bật khi hệ thống thư viện công cộng ở thủ đô này ghi nhận đến 111,9 triệu lượt mượn sách mỗi năm, bỏ xa vị trí thứ hai là Thượng Hải (Trung Quốc) với hơn 30 triệu lượt. Lake Worth Beach (bang Floria, Mỹ) là thành phố có nhiều thư viện nhỏ miễn phí nhất tính theo đầu người. Trung bình cứ 300 người ở đấy sẽ có 1 thư viện nhỏ dành cho họ.
Thủ đô Lisbon của Bồ Đào Nha đạt danh hiệu thành phố có nhiều hiệu sách nhất tính theo đầu người, với 41,9 hiệu sách trên mỗi 100.000 người. Theo sau là thành phố Melbourne (Úc) với 33,9 cửa hàng/100.000 người. Lisbon cũng là thành phố có nhà sách lâu đời nhất thế giới – Livraria Bertrand, hoạt động từ năm 1723. Nó cũng được đánh giá là một trong những hiệu sách đẹp nhất thế giới, với lối kiến trúc pha trộn giữa phong cách Tân nghệ thuật và Tân Gothic.
Ở hạng mục thành phố truyền cảm hứng văn học nhất là cái tên không hề gây bất ngờ – Paris. Tuy nhiên, New York mới là thành phố được nhắc đến nhiều nhất trong các tác phẩm khi có hơn 8.500 quyển sách lấy bối cảnh ở đấy. London xếp thứ 2 với gần 4.000 đầu sách. Diễn đàn Văn hóa các thành phố thế giới cũng tìm ra “chủ nhân” của nhiều danh xưng thú vị khác, chẳng hạn như thành phố có nhiều nhà văn nhất – Reykjavнk (Iceland), thành phố lý tưởng nhất cho các nhà văn – Edinburgh (Scotland), và thành phố có sự kiện văn học lớn nhất thế giới – Jaipur (Ấn Độ).
The Knowledge Academy tìm ra 20 thủ đô và thành phố đông dân nhất thế giới. Những thành phố nào có số thư viện và nhà sách bằng 0 mặc nhiên bị loại. Tiếp đến, công ty tham khảo tập dữ liệu được đóng góp công khai từ cộng đồng có tên API Overpass của Openstreetmap để nắm được số lượng thư viện và hiệu sách ở 20 thủ đô vừa tìm được, sau đó lập thành hai bảng xếp hạng thủ đô tốt nhất và tệ nhất cho người thích đọc sách. Cả hai nguồn số liệu này được tham khảo vào tháng 5-2022.
* Kinshasa, thủ đô CHDC Congo, có điểm thấp (0,4 thư viện/triệu dân và 0,46 nhà sách/triệu dân) nên số điểm quy đổi đều là 0.** Dù São Paulo không phải thủ đô của Brazil nhưng vẫn được The Knowledge Academy lựa chọn vì đông dân hơn thủ đô thực sự – Brasilia.
Theo TTCT
